Merağın Peşinde

Hayat veya canlılık dediğimiz şey nedir? Bir zürafayı cansız nesnelerden ayıran ne olabilir? Yaşam dediğimiz kavram gerçekten çok derin bir konu. Konunun derinliğini anlamak için öncelikle evrene atom dizilimlerinden oluşan bir doku olarak bakmanızı, diğer bir deyiş ile evreni çoğunlukla fiziksel bir olgu olarak görmenizi tavsiye ederim. Konuya böyle yaklaştığınızda yaşam çok büyülü geliyor insana. Birazdan bunu yapmanıza yardımcı olmaya çalışacağım. İçinde bulunduğumuz metreler mertebesindeki evrende bir "canlı"ya söz gelimi bir zürafaya baktığınızda, fiziksel olarak hareket halinde bir varlık, bir yapı görürsünüz. Çerçevemizi ufaltırsak ve mikro metreler mertebesine inersek baktığımız aynı canlının (zürafa) aslında bir hücreler dokusu olduğunu görürüz. Ve burada da birbirleriyle etkileşim halindeki, hareket halindeki moleküler yapıları görürsünüz. Çerçeveyi bir tık daha ufaltırsak ve nano metreler mertebesine inersek, aynı canlının (hücrenin) aslında bir atomlar doku

Birine bir şey anlatırken "Roket bilimi değil ya sonuçta!" diye bir deyim vardır İngilizcede. Bir işin aslında kolay olduğunu belirtmek için roket biliminin anlaşılmasının zorluğuna atıf yapılır. İşte anlaması bu kadar güç kabul edilen bir bilim dalını ne kadar anlaşılabilir kılınabileceğinin ve üstelik anlatımı takip etmesinin de eğlenceli olabileceğinin kanıtı... Sunumları, anlatımı takip eden izleyiciler ise aileleriyle birlikte çocuklar. Bu salonda kim bilir kaç çocuk belki daha önce hiç bir fikrinin olmadığı bir alana artık yönelmek isteyecek. Bazıları belki odasındaki rafa roket modelleri koyacak. Belki bir kaçı üniversitede roket fiziği veya uzay teknolojileri derslerine yönelecek. Belki biri de astronot olarak atmosferin dışında görev yapacak. Umarım Eylül 2018'de müthiş keyif alarak 2 gün gittiğim "ayakları yere basmayan festival" mottosuyla ilk kez düzenlenen TeknoFest her yıl daha da iyileşerek böyle sunumlara ev sahipliği yapan nefes kesici

Hawking ve Thorne ile Preskill'in arasındaki karadelik buharlaşması konusundaki yaşadıkları uyuşmazlık üzerine kitabın yazarının yorumu; "Bir uyuşmazlığa bakıp bilimin bunun üstesinden gelemediğini söylemek caziptir. ('Vah bilimin başına gelenlere. Kötü sona mahkumdur! Mahkumdur! Mahkumdur!') Öyle değil. Geçmişte herhangi bir noktada böylesi bilimsel uyuşmazlıklar var olmuş ve er geç çözülmüşlerdir. Şu anda cevapların olmaması gelecekte neler olacağına dair bir şey söylemez. Bilimde böylesi sorular daha ileri teori ve deneye öncülük etmişlerdir. Bilimin büyümesi böylesi çözülmemiş sorulardan geçer çünkü önemli sorular teori ve deneydeki araştırmayı harekete geçirir. Sorular 'Burayı kaz!' der gibi, saptanan ve teorik evrenin sınırlarını çizerler. Bilinmeyen X, gerekli yeri ayırt eder. Bu nedenle yeni bilim insanları gelir, cevapları kazıp çıkarır fakat beraberinde yeni soruları da çıkarırlar. Bazı açılardan, bilimin güncel bilinmeyenleri bir sonraki nesil bi

Mutlak (%100) siyah olan bir şeyi görebilir miyiz? Eğer göremiyorsak belki de karanlık madde mutlak (%100) karanlıktır? Öncelikle siyah (karanlık) ve karanlık maddenin tanımını yapmakta fayda var. Siyah ve karanlık tabiriyle aynı fiziki durumu tarif ediyor olacağım. Bu noktada kafanız karışıyor şu yazımı okuyunuz lütfen;  http://aktifsinaps.blogspot.com/2016/12/siyah-bir-renk-midir-krmz-renk-ile.html Siyah; görünür bantta herhangi bir ışık olmaması durumudur. Ancak siyah her kütle, sahip olduğu ısıya bağlı olarak kara cisim ışıması (black body radiation) denilen zayıf bir ışık yayarlar. Diğer bir değişle, karanlık bir cisim bile, görünür bantta ışık yaymıyor olsa da, kara cisim ışıması nedeniyle görünmeyen banttaki frekanslarda ışık yayarlar. Yani mutlak siyah/karanlık bir şey, gözle değil ama özel kameralarla görülebilir. Siyah cismin üzerine gelen tüm ışık absorbe edilir, cisimden herhangi bir yansıma olmaz. Ancak ısısına bağlı olarak belli bir ışık saçılır. Astr

Dünya kabaca yuvarlak şeklinde olmasına karşın, seyahate çıktığımızda, gerek araçla, gerek uçakla, neden düz alanda gidiyoruz gibi hissederiz? Bu konuyu açıklamak için basit düşünmek ve hayal gücümüzü canlandırabilmek için basit çizimlerden faydalanmak yararlı olacaktır. Örneğin, 280 piksel çapa sahip olan bir çemberi ele alalım. Bu çember temsilen dünyamız olsun. Bu çembere 280 piksellik bir çerçeveden bakarsak aşağıdaki şekli görürsünüz. Bahsettiğim bu çerçeve ise bizim dünyaya baktığımızda gördüğümüz alanı (görüş alanımızı/açımızı) temsil etsin. Örneğimizde üzerinde bulunduğumuz yerküreye bakarken gördüğümüz bu şeklin bir yay parçası olduğu aşikardır. Peki ya kendimizi temsili yerküremize göre küçültüp, temsili görüş alanımızı daraltırsak ne olur? Örneğin 70 piksel görebilecek kadar küçülürsek; Gördüğünüz üzere yay parçası artık gözümüze düz gibi gelmeye başlar. Aslında aynı 280 piksel çaplı çemberin bire bir ölçülerde parçası. Ancak bakış açımızın darlığı,

"Klasik bilim her şeyi genellikle, parçaları belirli bir düzen içinde oluşturulmuş şeyler ve parçaları düzensiz, rastlantısal olanlar diye iki kategoriye ayırır. Kar taneleri, bilgisayarlar ve canlı varlıkların hepsi düzenli birimlerdir. Yere savrulan bir avuç kahve tanesinin oluşturduğu desen, bir patlamanın ardından oluşan döküntü ve bir rulet tekerleğinin ortaya çıkarttığı rakam dizinleri ise düzensizdir. Bohm maddenin içine daha çok daldıkça, düzen kavramının içinde de farklı dereceler bulunduğunu farketti. Bazı şeyler diğerlerinden daha düzenliydi, bu da belki, evrendeki düzen hiyerarşisinin bir sonu olmaması yüzündendi. Bohm, buradan, bizim düzensiz olarak algıladığımız şeylerin belki hiç de düzensiz olmayabileceği düşüncesine vardı. Belki onlarınki öylesine 'sonsuz yükseklikte' bir düzendi ki, bize rastgele gibi görünüyordu (matematikçilerin rastgeleliğin formülünü bulamamış olmaları ilginçtir ve bazı rakamsal dizinler rastlantısallık kategorisine sokulmuş olma